Ριζική μεταρρύθμιση στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης – στον τρόπο με τον οποίο εκλέγονται Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες, αλλά και σε πολλά σημεία ακόμα, ετοιμάζεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση.
Ο αρμόδιος Υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος θα παρουσιάσει στη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου, που συνεδριάζει σήμερα στις 11:00 υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που θα πάρει πλέον το Σεπτέμβριο το δρόμο για τη Βουλή.
Ποιο είναι το νέο εκλογικό σύστημα που παρουσιάζεται στο Υπουργικό Συμβούλιο
Μία αλλαγή που θα φέρει µία µικρή «επανάσταση» για τα ελληνικά δεδοµένα είναι η ηλεκτρονική ψηφοφορία. ∆ίνοντας ακόµη ένα εργαλείο για τη διευκόλυνση των πολιτών στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώµατος, µετά την επιτυχηµένη εισαγωγή της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές, θεσμοθετείται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές για όποιον το επιθυµεί, διατηρώντας παράλληλα την κλασική ψηφοφορία µε φυσική παρουσία.
Τι σηµαίνει πρακτικά αυτό; Ότι στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2028 όλοι οι Έλληνες που έχουν δικαίωµα ψήφου θα µπορούν να το ασκήσουν πρώτη φορά στην ιστορία από το σπίτι τους, µέσα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το τάµπλετ ή το κινητό τους τηλέφωνο. Η διαδικασία, δηλαδή, θα είναι ίδια ακριβώς µε αυτή που ακολουθήθηκε πρώτη φορά µε την επιστολική ψήφο στις τελευταίες ευρωεκλογές, µε τη διαφορά ότι ο πολίτης δεν θα βάζει το ψηφοδέλτιο σε φάκελο και θα το στέλνει, αλλά θα το επιλέγει ηλεκτρονικά µέσα από τη σχετική διαδικτυακή πλατφόρµα και µε ένα κλικ στο τέλος θα υποβάλει την ψήφο του.
Παράλληλα, μπαίνει για πρώτη φορά μια μορφή ψηφοδελτίου Επικρατείας. Ανάλογα με τον αριθμό μελών του συμβουλίων 1,2 ή 3 δημοτικοί σύμβουλοι θα μπορούν να εκλέγονται άνευ σταυρού, ενώ στις Περιφέρειες ο αντίστοιχος αριθμός θα είναι υποχρεωτικά 2 ή 3.
Το νέο σύστημα εκλογής δημοτικών και περιφερειακών αρχών στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές:
● Εκλογή σε έναν γύρο
● Πλειοψηφία 3/5 του εκλεγέντος δημάρχου και περιφερειάρχη στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια
● Αυξημένη δημοκρατική νομιμοποίηση δημάρχου και περιφερειάρχη
Οι υπόλοιπες αλλαγές που έρχονται στην εκλογική διαδικασία είναι οι εξής:
● Κατάργηση δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικών περιφερειών στους δήμους- όλοι οι δήμοι της χώρας θα είναι ενιαία εκλογική περιφέρεια
● Κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης λόγω εκλογής των συμβούλων όλων των οργάνων προς υπηρεσίες που βρίσκονται στον τόπο εκλογής τους
● Επικαιροποίηση και απλοποίηση του ελέγχου των οφειλετών που έχουν ασυμβίβαστο
● Επικαιροποίηση κωλυμάτων / ασυμβιβάστων των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων
● Ανασχεδιασμός όλου του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τις εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων συνδυασμών και εν γένει τους κανόνες διεξαγωγής της
προεκλογικής εκστρατείας (ενδεικτικά απλοποίηση τήρησης βιβλίων συνδυασμών σε αναλογία με την ισχύουσα νομοθεσία για σωματεία, επανακαθορισμός περιορισμού εμφανίσεων, ειδική μέριμνα για παράνομη αφισοκόλληση, επανακαθορισμός ανωτάτων ορίων δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων, εξαίρεση από δημοσιοποίηση στοιχείων στην κεντρική βάση δεδομένων των υποψηφίων συμβούλων)
Για την αποτελεσματικότερη άσκηση ελέγχου νομιμότητας, οι αλλαγές που έρχονται είναι οι ακόλουθες:
● Τίθενται άμεσα σε λειτουργία οι Αυτοτελείς Υπηρεσίες Ελέγχου ΟΤΑ: Συστήνεται η Υπηρεσία Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας ΟΤΑ με επικεφαλής τον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας.
● Μόνο ψηφιακή διακίνηση εγγράφων: Ο έλεγχος νομιμότητας διενεργείται μέσω του νέου ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος για ταχύτερη διεκπεραίωση.
● Τυχαία Χρέωση: Η χρέωση των πράξεων στις επτά Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας γίνεται με τυχαίοτρόπο και τίθεται γεωγραφικό ασυμβίβαστο.
● Χρονικά Όρια: Θεσπίζεται σαφές και δεσμευτικό χρονικό όριο για τον έλεγχο της νομιμότητας μιας πράξης.
● Γενικός Επόπτης Νομιμότητας ΟΤΑ: Υπεύθυνος για υποδοχή καταγγελιών, για την ομοιομορφία του ελέγχου και τον συντονισμό των ΑΥΕ ΟΤΑ.
● Γενικός Επόπτης – Επόπτες Νομιμότητας: Επιλέγονται αποκλειστικά μέσω ΑΣΕΠ και με υψηλά προσόντα για τους υποψηφίους
● Ειδικό γραφείο υποδοχής καταγγελιών: Στον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας δημιουργείται ειδικό γραφείο υποδοχής και αξιολόγησης καταγγελιών
● Δυνατότητα αυτεπάγγελτου ελέγχου: Ο Γενικός Επόπτης έχει την εξουσία να κάνει αυτεπάγγελτο έλεγχο νομιμότητας σε κάθε πράξη των ΟΤΑ